Tản văn - Tuỳ bút 

Người khá đọc sách, hay Lỗ hổng thưởng thức 

Một trong những cái thú của việc làm "nhà văn mạng" là nhận phản hồi từ độc giả. Với các phương tiện thông tin mà tốc độ truyền tính bằng giây, những ý kiến khen chê tác phẩm có thể lù lù trước mũi chỉ sau một cái Ctrl + G trên YM. Khen thì thôi khỏi kể ra đây làm gì kẻo có một con mèo đuôi dài. Chê cũng không có gì đáng nhắc nếu như...

Cái blog đó của một người từng đi du học, từng đoạt giải này giải kia của ngành, lại đang làm sếp. Nghĩa là rất khá theo tiêu chuẩn xã hội. Người đó đọc cuốn tiểu thuyết rẻ tiền số 03 của một nữ văn sĩ vỉa hè Hà Nội và viết đôi dòng bình luận. Nói chung là chê. Chuyện chê, nào "hời hợt" “nhờ nhờ”, nào không có “bùng nổ” không có “điểm nhấn”, thôi thì cũng là sự bình thường, vì người ta khá thế cơ mà, chẳng lẽ lại khen nức nở hay sao? 

Nhưng đau lòng thay, để chê cuốn Phải lấy người như anh tiểu thuyết giải trí 82 ngàn từ viết trong 4 tháng của một tác giả 24 tuổi nửa năm trước còn vô danh, “người khá” đem so nó với Cánh đồng bất tận truyện ngắn hiện thực 16 ngàn từ viết trong 6 tháng của một tác giả 31 tuổi từ 10 năm nay đã sinh hoạt văn chương đều đặn và đoạt khá nhiều giải thưởng. Tội nghiệp cho văn sĩ rẻ tiền tự phong, run rẩy ôm cuốn sách toen hoẻn 300 trang ngồi ghé lên mép đĩa cân, thấy đĩa cân đầu bên kia trĩu hẳn xuống, vô phương chối cãi. 

Thôi thì cũng tự yên ủi rằng mình được so với Nguyễn Ngọc Tư là vinh dự lắm lắm, nhưng cũng không khỏi băn khoăn trong lòng, tại sao "người khá" không so mình với ai khác có tuổi đời tuổi nghề tương đương hơn, tại sao lại là người đã thành danh như vậy? Rồi tự trả lời, có lẽ người ta khá hẳn rồi nên không có thời gian, chắc kế hoạch đọc sách 6 tháng đầu năm mới chỉ xong 2 cuốn kể trên vì chúng có tần suất chường mặt lên báo và lên mạng dày nhất, gọi nôm na là được cục tác quảng cáo nhiều nhất. Và thế là tiện thể lôi ra luôn (vì còn biết cái gì khác nữa đâu mà so với chả sánh).

Văn sĩ rẻ tiền tự phong nghĩ đến đấy vẫn thấy mình bao dung lắm, chỉ cười trừ mà bảo: “Người khá như vậy mà khi bập vào một thứ tưởng như rất bình thường và chủ động là việc đọc mà cũng không thoát khỏi nanh vuốt mê hồn của quảng cáo, để rồi tự mình bộc lộ lỗ hổng trong việc thưởng thức văn hoá một cách đáng tiếc như vậy”. Nhưng đến lúc “người khá” đính chính trên blog rằng mới đọc được non nửa cuốn tiểu thuyết rẻ tiền số 03 nọ, do một lỗi khi copy file, thì người-viết-không-khá, nhìn lại những lời chê rất mực sắc sảo kia, không thể không bật cười khùng khục. "Người khá" thì ra còn hời hợt hơn mong đợi.

Nhưng ít ra vẫn cảm thấy người khá ấy cũng khá thật, vì biết nhận rằng mình nhầm. Nhiều người nhầm giống như thế hoặc nghiêm trọng hơn, sau này cũng nhận ra nhưng chả nói năng gì.